Ticaret Bakanlığının Tüketicinin Hak Aramasını kısıtlayan kararını yargıya taşıdık ve Danıştay da yürütmenin durdurulması ve iptal talebiyle dava açtık.
Tüketici Hakem Heyetleri kapatılmadı açıklaması yapan Ticaret Bakanlığına soruyoruz! 64 tüketici hakem heyetinin sayısı 23’e indirildiğinde 41 hakem heyetine ne oldu. Kapatılmadı mı!…
BASINA VE KAMUOYUNA
Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü tarafından alınan kararla, 19 Büyükşehir, 45 ilçede faaliyet gösteren 64 Tüketici Hakem Heyeti 23’e düşürülmüş; 41 hakem heyetinin ise 01.10.2025 tarihinden itibaren yeni başvuru almayacağı ve 01.01.2026 tarihi itibarıyla kapatılacağı açıklanmıştır. Bu karar, 1995 yılından bu yana milyonlarca tüketicinin ücretsiz, hızlı ve erişilebilir biçimde hak aradığı Tüketici Hakem Heyetlerini işlevsiz hale getirmekte ve tüketicinin hak aramasına ciddi bir darbe vurmaktadır.
Ticaret Bakanlığının aldığı bu karar, sebep–konu–amaç yönünden hukuka aykırı olup kamu yararı yoktur. Tüketici yurttaşlar açısından telafisi güç ve imkânsız zararlar doğuracağı için yürütmesinin durdurulması ve işlemin tamamen iptali istemiyle Bakanlığın bu kararını yargıya taşımış bulunuyoruz. Açtığımız dava sürecini şeffaf bir şekilde kamuoyu ile paylaşmaya devam edeceğiz.
Neden bu haksız işlemi yargıya taşıdık;
İdarenin bu kararı, Antalya, Konya, Manisa, Aydın ve Samsun, Erzurum gibi nüfusu yüksek illerde heyet sayılarının çok büyük ölçüde azaltılması, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un (6502) 66. maddesi ile öngörülen 6 aylık karar verme süresinin artık karşılanamayacağını açıkça ortaya koymaktadır. Bu durum, tüketiciler için hak arama süreçlerinin yavaşlaması, belirsizleşmesi ve fiilen kullanılamaz hale gelmesi anlamına gelmektedir.
Ticaret Bakanlığının bu düzenlemesi, hem kanuna hem anayasaya hem de sosyal hukuk devleti ilkelerine aykırıdır. TKHK m.66/2’ye göre illerde tüketici hakem heyetlerine ticaret il müdürü; ilçelerde ise kaymakam başkanlık etmektedir. İlçe heyetlerinin kapatılarak yapının il müdürlüklerinde merkezileştirilmesi, kanunun öngördüğü ilçe temelli yapıya aykırılık teşkil etmektedir. Ayrıca Anayasa’nın 172. maddesi devlete tüketiciyi koruyucu tedbirleri alma yükümlülüğü vermekteyken, hak arama yollarını daraltan bu karar anayasal güvenceleri zedelemektedir.
Tüketici Hakem Heyetleri, milyonlarca vatandaşın avukat tutmadan, harç ve masraf ödemeden başvuru yapabildiği ilk ve en yakın adalet mercii niteliğindedir. 2025 yılı itibarıyla 149.000 TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda ücretsiz başvuru yapılabilen bu mekanizmanın zayıflatılması, özellikle dar gelirli tüketicilerin hak arama imkanlarını fiilen ortadan kaldıracaktır. Azalan heyet sayısı ve artacak dosya yükü nedeniyle karar süreleri uzayacak, tüketici sessiz mağdur haline gelecek ve hak arama motivasyonu kırılacaktır.
Bugün 211 olan hakem heyeti sayısının 170’e düşürülmesi; idarenin planlamalarına göre ülke genelinde heyet sayısını 110–115’e kadar indirilmesinin öngörülmesi, kamu yararının göz ardı edildiğini açıkça göstermektedir. Bu yaklaşım zayıf olan tüketiciyi güçlü piyasa aktörleri karşısında yalnızlaştırmakta ve sosyal hukuk devleti ilkesine aykırılık oluşturmaktadır.
Tüketici Hakem Heyetleri, milyonlarca tüketicinin adalete erişimindeki en önemli dayanaklardan birisidir. Bu hakkın daraltılmasına, tüketicinin korunmasını zayıflatacak her türlü uygulamaya karşı hukuksal ve toplumsal mücadelemizi sürdüreceğiz.
TÜKETİCİ ÖRGÜTLERİ KONFEDERASYONU (TÖK) VE TÜKETİCİLER KONFEDERASYONU (TÜKON) OLARAK, TÜM BİLEŞENLERİMİZLE BİRLİKTE TÜKETİCİNİN HAK ARAMA YOLLARININ DARALTILMASINA KARŞI DEMOKRATİK MÜCADELEMİZİ SONUNA KADAR SÜRDÜRECEĞİMİZİ VE BU HUKUK DIŞI UYGULAMANIN TAKİPÇİSİ OLACAĞIMIZI KAMUOYUNA SAYGIYLA DUYURURUZ.
Tüketici Örgütleri Konfederasyonu Tüketiciler Konfederasyonu
Adına Fuat Engin Adına Aziz Koçal
