TÖK – İBB Basın Açıklaması
Tüketici Örgütleri Konfederasyonu Genel Başkanı Fuat Engin İstanbul Büyükşehir Belediyesinin (İBB) İstanbul çevresinde üretim yapan çiftçilerin desteklemesini önemli ve değerli bulduklarını, ancak bu çalışmanın tüketici ayağının eksik kaldığını belirterek İBB nezdinde yaptıkları tüm girişimlerde sosyal belediyecilik anlayışı temel alınarak pratik bir sürecin uygulamaya konulması ile tarımda üretim girdilerinin maliyetlerinin büyük ölçüde azaltılması ve aracıların olmaması nedenleriyle ürünlerin daha uygun fiyatlarla tüketiciye ulaştırılmasının çok daha fazla toplumsal yarar sağlayacağı inancında olduklarını, bu uygulamayla tüketicinin alım gücüne katkı sağlanacağından binlerce çocuğn yatağa aç girmeyeceğini belirten açıklamasında İBB ne seslenerek ya temel gıda maddesi olan bu ürünlerin İstanbul da yaşayan 16 milyon tüketiciye uygun fiyatla ulamasını sağlamasını yada 16 milyon İstanbullu için çalışıyoruz denilmemesi gerektiğine vurgu yaptı!…
Basına ve Kamuoyuna;
2022 yılında aylık olarak izlemeye aldığımız temel tüketim maddelerinin fiyatlarını kayıt altına alarak, fiyat artışlarının dur durak bilmeden ve nasıl bir artan hızla devam ettiğini tespit eden Tüketici Örgütleri Konfederasyonu araştırma merkezimizin (TÖK-AR) yaptığı çalışmayla, yaşamımızı olumsuz etkilemeyi sürdüren fiyat artışlarının her geçen gün hızının daha da artması kabul edilebilir olmaktan çıkmıştır.
Bu nedenlerle sosyal devlet olmanın gereği yanında, yerel yönetimlerde sosyal belediyecilik yapma iddialarının yaşama geçirilmesi amacıyla, İstanbul Büyükşehir Belediyesinin (İBB) İstanbul çevresinde bulunan ilçelerde hayvancılık ve tarımsal üretim alanlarında üreticiyi destekleme çalışmalarını incelemeye alarak İBB tarafından çiftçilere ücretsiz olarak verilen yem, tohum, fide, gübre, tarım ilacı yanında verilen ücretsiz eğitimlerle kullanılan tarım ilaçlarının neredeyse yüzde 50 azaltılarak daha güvenli ve maliyeti düşük üretimi teşvik edilmesi ve üretilen ürünlerin aracısız olarak tüketiciye ulaştırılması yanında ücretsiz pazar yeri tahsis edilmesi sonucu maliyetleri önemli ölçüde düşen ürünleri yüksek piyasa fiyatlarıyla tüketiciye ulaştırıldığı tespitini yaptık. Çok önemli ve değerli bulduğumuz bu çalışmanın tüketici ayağı eksiktir.
İstanbul da yaşayan 16 milyon tüketicinin korunmasına, alım gücünün desteklenmesine katkı sağlamak adına 20.06.2022 tarihinde Sayın Ekrem İmamoğlu’na yazdığımız yazıda, Sosyal Belediyecilik anlayışının gereği olarak, “Anayasanın 172. Maddesi, Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun amaç 1. maddesi ile Evrensel Tüketici Haklarından, Tüketicilerin temel ihtiyaçlarının karşılanması, sağlık ve güvenliğinin korunması hakları ile ekonomik çıkarlarının korunması, zararlarının karşılanması haklarına ilişkin yapılan üretici desteklerinden hareketle tüketicinin de düşünülmesi ve düşük maliyetli temel ürünlere uygun fiyatlarla tüketicilerin erişiminin sağlanmasına yönelik tedbirler alınmasını talep ettik.
Bir süre sonra İBB Tarımsal Hizmetler dairesinden gönderilen 18.07.2022 tarihli yazılı yanıtta “İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak tarımsal destek yaptığımız İstanbullu çiftçilerin ürünlerini aracısız olarak tüketiciye ulaştırmaları amacıyla açmış olduğumuz pazarlarda uzman personelimizce sadece İstanbul’da üretimi yapılan ürünlerin satılması amacıyla ürün kontrolleri yapılmaktadır. Fiyatlar ise katılımcı bir anlayışla pazardaki üretici ve kooperatifleri temsilen kendi aralarında oluşturdukları bir heyet tarafından belirlenmektedir. Fiyatlar belirlenirken aynı yerde cuma günü kurulan pazardaki oluşan fiyatlar esas alınmaktadır.
Görüşünün tarafımıza bildirilmesi üzerine, Tüketici Örgütleri Konfederasyonu araştırma merkezimiz (TÖK-AR) tarafından yapılan 22.07.2022 tarihli Pazar araştırmasının sonuçları 03.08.2022 tarihinde bir kez saha sayın başkan ile yazılı olarak paylaşılmış ve İstanbul da yaşayan 16 milyon tüketici adına taleplerimiz daha ayrıntılı bir biçimde yinelenmiştir.
Tüketici Örgütleri Konfederasyonu araştırma merkezinin (TÖK-AR) çalışması (22-23/07/2022)
Akabinde İBB Tarımsal Hizmetler dairesinden aldığımız 16.08.2022 tarihli ikinci yazıda ise; “İlgi (b) yazınızda, daha önceki yazınızda da belirttiğiniz üzere fiyatların zincir marketlerle yarışır düzeyde olduğu, bazı ürünlerde daha yüksek olduğu, ürünlerde %20-25 oranında indirim yapılmasının piyasaya da olumlu etkisi olacağından bahisle üretici destekleri yanında tüketicinin de düşünülmesi ve uygun fiyatlarla tüketicilerin gıdaya erişiminin sağlanmasına yönelik tedbirlerin alınması talep edilmiştir. Sebze ve meyve ticaretinin serbest rekabet şartları içinde yapılması, malların etkin şekilde tedariki, dağıtımı ve satışı, üretici ve tüketicilerin hak ve menfaatlerinin korunması, meslek mensuplarının faaliyetlerinin düzenlenmesi, toptancı halleri ve pazar yerlerinin kuruluş, işleyiş, yönetim ve denetimine ilişkin usul ve esaslar ile uygulanacak yaptırımlar 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile belirlenmiştir. Kanunun “Serbest rekabet şartlarının korunması ve standardizasyon” başlıklı 6. maddesinin birinci fıkrasında “fiyatların, malların arz ve talebine bağlı olarak serbest rekabet şartlarına göre oluşması” hükmü yer almış, 3. fıkrası ile de “serbest rekabetin ortadan kaldırılmasına, engellenmesine ve bozulmasına yönelik eylemleri önlemek için gereken tedbirleri almak” konusunda Ticaret Bakanlığı ve belediyeler yetkili kılınmıştır.
Söz konusu mevzuat çerçevesinde pazar yerlerinde satılan sebze ve meyve fiyatları, arz ve talebe bağlı olarak serbest piyasa ve serbest rekabet şartlarına göre oluşmakta olup, fiyatların oluşmasına veya belirlenmesine Ticaret Bakanlığının veya belediyelerin herhangi bir müdahalesi mümkün olmamaktadır.”
İstanbul Büyükşehir Belediyemiz 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7. maddesinin son fıkrasında yer alan hüküm doğrultusunda tarım ve hayvancılığı desteklemektedir ve ürünlerini aracısız satabilmeleri için de iki pazarını çiftçilerimizin kullanımına sunmuştur. Bunun yanında ihtiyaç sahibi ailelerimiz ya da dar gelirli yurttaşlarımız için de Halk Süt, Halk Ekmek, Halkın Bakkalı, kurban konservesi, kent lokantaları başta olmak üzere hayata geçirilmiş ve giderek yaygınlaştırılan pek çok proje ve desteğimiz bulunmaktadır. Önerileriniz bizim için önemlidir. Çalışmalarımızı yakından takip ettiğiniz için teşekkür ederiz. Denilerek tüketici taleplerine karşı önce Cuma pazarı fiyatları gösterilmiş, buda olmayınca bürokratik işleyiş, mevzuat hazretleri karşımıza çıkararak konumuzla ilgisi olmayan dayanaklar oluşturulmaya çalışılarak bir kez daha tüketicilere dirsek gösterilmiştir. Öncelikle, Serbest Piyasa Ekonomisi tüketicinin söğüşlenmesi ekonomisi değildir, olmamalıdır.
İstanbul da yaşayan 16 milyon tüketiciden aldığınız kaynaklarla kurulan üretici kooperatiflerine üye yaklaşık 300 çiftçiyi destekleyerek tarımsal üretim girdi maliyetlerini düşüreceksiniz, aracı ortadan kalkacak, ücretsiz yer tahsis edilecek, sonuç olarak ta üretilen ürünler pazardan ve zincir marketten daha yüksek fiyatla satılmasına göz yumacak yada olanak sağlayacaksınız. Bu durum hayatın gerçekleriyle örtüşmediği gibi, tüketiciler açısından kabul edilebilir bir durum değildir. Oysa tüketiciler adına talep ettiğimiz fiyat indirimleri bu kentte yaşayan tüketicinin alım gücüne katkı sağlayacağı gibi binlerce/on binlerce çocuğun yatağa aç girmemesine katkı sağlayacaktır.
Ülkemizde özellikle son bir yılda yaşanan fahiş fiyat artışlarına baktığımızda, insafsız zamların tüm üretim ve tüketim süreçlerine olan olumsuz etkilerinin devam etmesi nedeniyle 2022 yılı tüketiciler açısından zulme dönüşmüş ve tüketicilerin alım gücü yok edilmiştir.
Sosyal devlet olma, sosyal belediyecilik yapma anlayışı zaman geçirmeden tüketiciler adına hayata geçirilmeli ve alım gücünü yükseltecek önlemler hızla alınmalıdır. TÖK olarak yaptığımız/yapacağımız bu ve benzeri çalışmalarımız kesintisiz devam ederek tüketiciler bilgilendirilmeye devam edilecek. Haksız uygulamalar ise teşhir edilecektir.
Tüketicinin hafızası güçlüdür ve zamanı geldiğinde bunları çok net hatırlayacaktır.
Kamuoyunun bilgisine sunulur.
